برآورد پارامترهای ژنتیکی، فنوتیپی و تعیین روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولیدمثلی گاوهای هلشتاین در مناطق مختلف ایران

هدف از این تحقیق برآورد و مقایسه پارامترهای ژنتیکی، فنوتیپی و روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولید مثلی مهم (سن اولین زایش (afc)، سن اولین تلقیح (afs)، روزهای خشک (dd)، فاصله بین دو زایش (ci)، روزهای باز (od) و تعداد تلقیح به ازای آبستنی (ns)) در مناطق مختلف آب و هوایی ایران (مناطق خشک بیابانی، نیمه¬خشک و مدیترانه¬ای) بود که از رکورد¬های سال¬های 1372 الی 1391 مربوط به گله¬های تحت پوشش مرکز تحقیقات ایران، استفاده گردید. اجزای واریانس با روش حداکثر درست¬نمایی محدود شده بی نیاز از مشتق¬گیری (df-reml) و با استفاده از مدل دام با نرم افزار wombat برآورد گردید. پیش از تشکیل هر یک از مدل¬های آماری به بررسی معنی¬دار بودن یا نبودن هر یک از عوامل تاثیرگذار در مدل با استفاده از نرم افزار sas9.1 پرداخته شد و عوامل معنی¬دار مدل به همراه عوامل تصادفی و متغیر کمکی موثر بر صفات مورد بررسی وارد مدل شدند. بالاترین وراثت¬پذیری (0/281) مربوط به سن اولین زایش در منطقه مدیترانه¬ای بود و پایین¬ترین آن¬ها متعلق به سن در اولین تلقیح (0/022) در منطقه مدیترانه¬ای می¬باشد. همچنین بالاترین تکرارپذیری متعلق به صفت فاصله گوساله¬زایی (0/12) در منطقه نیمه¬خشک و پایین¬ترین آن متعلق به روزهای باز (0/067) منطقه خشک بیابانی بود. نتایج نشان داد که مناطق مختلف اثر معنی¬داری روی تمام صفات بررسی شده داشته است. همچنین بین صفات تولید مثلی همبستگی¬ها با مقادیر متفاوتی وجود دارد که بخشی از این ارتباط، منشا ژنتیکی دارد. در این تحقیق سن اولین زایش و فاصله گوساله¬زایی، همبستگی¬های ژنتیکی و فنوتیپی کمتری داشتند. این همبستگی¬ها به ترتیب در حدود 0/03 و 0/065- برآورد گردیدند. همچنین بیشترین روند ژنتیکی و فنوتیپی مربوط به سن اولین تلقیح به ترتیب با مقادیر مثبت 5/68 (منطقه نیمه¬خشک) و 3/24 (منطقه خشک بیابانی) روز بر سال برآورد گردید.